Bazen patates soğan, bazen de domates biber patlıcan enflasyon şampiyonu oluyorlar.
Bazen patates soğan, bazen de domates biber patlıcan enflasyon şampiyonu oluyorlar. Tarım ürünlerinde ithalat güçlendikçe, ithalat lobileri güçlendikçe, ne yazık ki üretici duman olup gidiyor.
Daha nisan ayında enflasyonu artıran ürünlerden biri olan soğan, tarlada kalmanın sancılarını yaşıyor. İktidar sahipleri, enflasyonu düşük tutmak için tarım ürünleri ithalatı konusunda üreticiyi adeta unutup gittiler.
Mayıs ayı ortalarında başlayan soğan hasadı, neredeyse tamamlandı. Büyük marketlerde soğanın kilosu 1 liranın altına indi. Üreticinin elinden kaça çıktığını hayal etmek bile zor. Nakliyesi, ham maliyesi, vergisi, indiri, bindiri, komisyonu dünya para tutuyor. Aracıyı ne kadar azaltırsanız azaltın, tarladan çıkış fiyatı yerlerde sürünüyor.
Soğan üretimi, sürekli dalgalanıyor. Oldukça zahmetli bir üretimi var. Zahmetli olduğu kadar maliyeti de çok yüksek. Tarla hazırlığından tutun da arpacık kullanımı, mibzerle veya elle dikimi, çapalaması, gübrelemesi, hasadı derken dünya masraf çıkıyor. Depolaması da son derece zor. Bu nedenle, soğan üreticisi aslında yüksek derecede risk alıyor soğan üretirken.
Soğan üreticisi bu sene ciddi bir şekilde mağdur oldu. Zaten soğan üretimi her geçen yıl azalırken, fiyat düşüşleri de bu azalışı daha da hızlandıracak görünüyor.
Patates fiyatları da soğan fiyatları gibi bu sene düşük seyredecek gibi sanki. Bazı bölgelerde başlayan patates hasadında oluşan fiyatlar üreticiyi memnun etmiyor. Soğanda olduğu gibi üretimin fazla çıkması durumunda fiyatlar daha da düşecek gibi görünüyor.
İthalat aslında, hemen bütün ürünlerde olduğu gibi patates ve soğan fiyatlarını da etkiliyor. Düzensiz yapılan ithalatlar, bir yıl öncesinden yapılan ekimleri de etkilediği için, hasatta üreticiyi hayal kırıklığına uğratıyor.
Geçen yıl değişik ülkelerden getirilen soğan ve patates, bu sene memleketin üreticisini üzdü. Peki ithal edilmeseydi ne olurdu? Üretici pazarın ihtiyacını karşılayamaz mıydı? Elbette karşılardı. Kimse soğan ve patates yemezse ölmez. Ancak fiyatlar biraz yükseldi diye hemen ithal ederseniz, üstelik gümrük vergilerini ve fonları kaldırır, üreticinizi düşünmezseniz, ekim ve üretim planlaması da yapamazsınız.
Bin bir zahmetle üretilen patates ve soğanın üreticiyi üzmesi, kolay telafi edilecek bir vaka değildir. Her iki ürün de en az 6 ayda yetişmektedir. Bunun tedbirlerini bir yıl öncesinden almak gerekir. Yoksa, hasat döneminde piyasada ithal ürünün bulunması sağlıklı değildir.
Üretim fazlası veren soğan ve patates gibi ürünlerde ihracat kapısının açılması gerekir. İktidar sahipleri ihracat kapısının açılmasıyla içerde fiyatların yükseleceğini dillendiriyorlar. Bir miktar artmasının hiçbir mahsuru olmaması gerekir. Gümrükleme işlemlerinde istediğiniz vergiyi koyabilirsiniz. Nasıl ithal ediyor, içerdeki fiyatları yerde süründürüyorsanız, ihracat kapılarını da açıp çiftçinizi düşünmek zorundasınız. Aksi takdirde, gıdada dışa bağımlılığınız daha da artar tarlalarınız boş yatarken.
