Buradaki zehirli toprağın çevreye yayılması sonucu yeni kanser vakaların da ortaya çıkmasından endişe edilirken, İl Genel Meclisi konuya el attı. Meclisin çevre komisyonu üyeleri bölgede yaptığı inceleme sonucu çok sayıda sorun tespit ettiği ve bunları tutanak altına alarak gerekli cezai işlemler başlatacağı öğrenildi.
Geçen yıl Lapseki’ye bağlı Çamyurt, Dumanlı ve Beyçayır köyleri arasındaki alana 32 yerden izin alması gerekirken hiçbir yerden izinleri almadan Rüzgar Enerji Santralı (RES) kurulması için kazı ve inşaat faaliyetlerinin yapıldığını ortaya çıkmıştı. Bu bölgede RT Enerji ve Türkerler Ortaklığı’nın olduğu Sone Enerji Şirketinin yaptığı usulsüzlükler bir bir ortaya çıkmıştı. Şirketin Lapseki'nin Çamyurt, Dumanlı, Beyçayırı köyleri bölgesinde işe başladığı, ruhsat alanının dışında imar izni olmadan başvuru yaptığı tribünlerden 7'sine ret, bir tanesine olur verildiği hâlde bir başka şirketin maden sahasını işgal edip, şahıs arazilerini usulsüz kiralayarak ormanı tahrip edip inşaat yaptığı belirtilmişti.
İl Genel Meclisi Çevre ve Sağlık Komisyonu ile Meclis Araştırma ve Hukuk Komisyonlarının hazırladığı rapora göre Orman Bölge Müdürlüğü’nün konuyu savcılığa bildirmesi, Tarım İl Müdürlüğü’nün şirket tarafından tarım alanlarının işgal edildiğine dair tutanak tutarak İl Özel İdaresi’ne bildirmesine karşın şirketin çalışmalara devam etmişti.
YENİ SIKANDAL EKLENDİ
Lapseki ilçesine bağlı Dumanlı köyünde çoğu yapının kanserojen madde içerdiğinden dolayı yasaklanan asbest içeren malzeme ile döşendiği artan kanser vakalarıyla birlikte ortaya çıkmıştı. Çanakkale İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 2011 yılında Dumanlı köyünde 4 adet mesothelioma (asbest kaynaklı akciğer zarı kanseri) tespit edilmesi üzerine aralarında Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Jeoloji Mühendisliği Bölümünden yerbilimcilerin, ÇOMÜ Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Halk Sağlığı Ana Bilim Dalından uzmanların ve Çanakkale İl Sağlık Müdürlüğünün ilgili uzmanlarının bulunduğu bir çalışma grubu kurularak araştırma yapıldı. Yer bilimleri ve sağlık bilimlerinin eş zamanlı sürdürdüğü çalışmalarda yörede asbest yataklarının bulunduğu belirlendi. Yörede bulunan asbest ile kanser vakaları arasında bir bağ olduğu rapor ile birlikte ortaya konuldu.
ZEHİRLİ TOPRAĞI AÇIKA ÇIKARDI
Öte yandan asbestin bulunması kanser vakalarının artmasına neden olurken dönemin Orhan Tavlı ve köy muhtarının asbest yataklarını kapattığı iddia edildi. İddialar, RES konduların ise izinsiz bir şekilde yapım kazılarına devam etmesi Dumanlı köyü ile Beyçayır arasında kalan bölgede bulunan asbest yataklarını açtığı yönünde. Burada çıkartılan toprağın çevredeki köylerde yaşayan vatandaşlara zarar vermesinden endişe ediliyor.
‘’ÇEVRE KÖYLERE DE YAYILMADAN GEREKLİ ÖNLEMLER ALINMALI’’
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İl Genel Meclis Üyesi Ali Özkan Aldemir, konu ile ilgili Lapseki CHP İlçe binasında bir basın açıklaması gerçekleştirdi. Aldemir açıklamasında, ‘’RT Enerji Türkerler Ortaklığı Sone Enerji Şirketi. Lâpseki Dumanlı köyünde inşasına devam ettiği RES Türbünleri daha öncelerde orman bölge müdürlüğü ve tarım il müdürlüğü tarım alanları işgal edildi. Raporun ve imar izni olmadan kendi ruhsatı dışında çalışma yapıldığı için il genel meclisi çevre sağlık komisyonu ve meclis araştırma hukuk komisyonu rapor hazırlamış meclise sunmuştur.
Firma şu an kazı yaptığı yukarı Dumanlı mevkiinde toprak alınan kısım köy halkının beyanına göre 2011 yılında Dumanlı köyünde mesotheliome (asbest kaynaklı akciğer kanseri) tespit eden Çanakkale Onsekiz mart üniversitesi (ÇOMÜ) Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Halk Sağlığı Ana Bilim dalından uzmanlar ve Çanakkale il sağlık müdürlüğü uzmanları yörede asbest yatakları bulunduğunu belirttiler ve raporlarını sağlık bakanlığına rapor olarak gönderildi.
Raporda köy yollarının ve okul bahçesinin bol miktarda kanserojen madde ile doldurulduğu beyan edilmiştir. O zaman bu toprakların alındığı toprak yatağı zamanın valisi ve köy muhtarı Adem Durgut’un gözetiminde emriyle il özel idare araçlarıyla kapatılmış. Ve o bölgeden toprak alınmamıştır. Zira nakil halinde toz şeklinde toprak nefes yoluyla ciğerlere yapışıyor ve kanser yapıyor denilmektedir. Ve şirket kapatılan o bölgeden türbün inşası için toprak nakli yapmaktadır. Oradan sağlık bakanlığından izin aldık denilmekteymiş. Dumanlı köyümüz ilçemizin kanser vakalarının en fazla görüldüğü köylerimizden biridir. Halk sağlığını tehdit eden bu durum çevre köylere de yayılmadan gerekli önlemler alınmalı’’ ifadelerini kullandı.
ASBEST 2010 YILINDA YASAKLANMIŞTI
Ülkemizde, Aktoprak, göktoprak, çelpek toprak, geren toprağı, kaya yünü adlarıyla bilinen asbest, dam yapımında, sıva ve badanada, duvarlarda, çanak-çömlek yapımı, çocuk pudrası, pekmez toprağı, yollara zemin malzemesi gibi birçok alanda kullanılıyor. Basınca, ısıya, asitlere dayanımı nedeniyle endüstride çok tekstil, filtreler, gemi, uçak, otomobil yapımı, fren balataları, izolasyon, su boruları, buzdolabı gibi yerlerde kullanılıyor. Türkiye’de asbeste bağlı kanser vakası (Malign Mesothelioma: MM) ortalama 500 dolayında olduğu belirtilirken sağlık kurumlarında yeterli ve güvenli kayıt tutulmadığı dile getiriliyor. Kansere neden olan asbest, Türkiye’de üretim, kullanım, piyasa arzı ile asbest içeren eşyaların piyasaya arzı 31 Aralık 2010 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yasaklandı.
KOMİSYON ÜYEERİ TESPİT ETTİ
Tüm skandallara rağmen bölgede çalışma yapan RES’cilere İl Genel Meclisi Çevre ve Sağlık komisyonu üyeleri baskın yaptı. Genel meclisi komisyon üyeleri tarafından RES sahasında yapılan incelemede yasaklı ve ceza getirecek işlemler tek tek belirlendi. Encümene sunulacak tutanakların işlenen her suça ayrı ayrı ceza talebi ile raporlandığı öğrenildi. Tutulan tutanak ve raporlardan sonra hem il genel meclisi tarafından hem e Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü tarafından gerekli yaptırımları ve cezai işlemleri uygulayacağı öğrenildi.
Ogün İnal
