“Kiralık ev var, talep yok”
Çanakkale Emlakçılar Dayanışma Derneği Başkanı Lütfi Dara konut piyasasında durgunluk olduğunu belirterek, Çanakkale’de kiralık ev piyasasını öğrencilerin ve tayinle gelen kesimin ayakta tuttuğunu ifade etti. “Kiralık ev var, talep yok” diyen Başkan Dara, fiyatların öğrencilere ve asgari ücretlilere yüksek geldiğini söyledi. Merkez’de 1+1 dairelerin 650, 750 liradan başladığını söyleyen Başkan Lütfi Dara, 2+1 dairelerin 850 liradan, 3+1’lerin ise 1000 liradan başladığını belirtti.
Ekonomik kriz nedeniyle vatandaşların zor süreçten geçtiğini ifade eden Dara, bunun etkilerinin her sektör gibi emlak sektöründe de belirgin bir şekilde hissedildiğini kaydetti. Dara, “Kiralık konutlarda ciddi bir sıkıntı yaşıyoruz. Aslında zam yok, aylardır rakamlar bu çizgide seyrediyor, ama vatandaşın alım gücü olmadığı ve zor geçindiği için kira oranlarını yüksek buluyorlar. Çanakkale’de özellikle merkezdeki fiyatlar üniversite kenti Çanakkale’de öğrenim gören öğrencilere yüksek geliyor. Bizim sektörümüzü ayakta tutan da öğrenci kesimi ve tayinle gelenler. Şu anda merkezde 1+1 daireler 650-750 lira, 2+1 850, 900, 3+1’ler ise 1000 liradan gidiyor. Ev var, ama talep yok. Vatandaşa bu fiyatlar yüksek geliyor, millet zor geçiniyor normal” dedi.
Emlak piyasasının genel durumu ile ilgili gazetemize değerlendirme yapan emlakçılar ise şu görüşlere yer verdi:
Şengül Yüceşan - Çarşı Emlak:
Evlerin fiyatları genel olarak çok yüksek. Burada çoğunlukla öğrenci ve memur yaşıyor. Depozito, peşinat isteniyor ve öğrenciye vermeyi tercih etmiyorlar. Kiralar çok yüksek ve bununla ilgili bir yasa getirilmeli. Ev sahipleri, kendileri kiralamak istiyorlar ve bu da bizim işimize engel oluyor. İlanı gören öğrenci sahibinden tutuyor veya kendi aralarında devrediyorlar. Eşim ve ben Balıkesir’den buraya bir sene önce geldik ve geldiğimizden beri piyasa durgun, iş yapamıyoruz. 1+1 ve stüdyo evlerde 800-1300 civarı fiyat belirleniyor, 2+1 evler de neredeyse aynı fiyatlarda. Merkezden uzaklaştıkça fiyatlarda düşme oluyor ancak örneğin Kepez’deki evlerin çoğu yeni oldukları için ev sahibi de ucuza vermek istemiyor. Öğrenci merkezi tercih ediyor, yol parası vermek bütçeyi zorluyor. Zaten merkezde ev kalmadı neredeyse, gücü olan tutabiliyor ve öğrenciler iki üç kişi beraber tutuyorlar. Ev sahipleri özellikle kız öğrencilere ev vermek istemiyorlar. Aileleri araya sokmak zorunda kalıyoruz. Ben uzun yıllar İstanbul’da yaşadım ve böyle bir şey görmedim. Arada bir göç edenler ve emekli olanlar, kafayı dinlemek isteyenler satılık ev arıyorlar. Kredi çekme konusunda sıkıntı yaşıyorlar. Pek çok emlakçıyla fikir paylaşımında bulunuyoruz, aslında fiyatlar çok yüksek değil, insanların alım gücü yok. Bu durum ev sahiplerini etkilemiyor zaten arz olmaya devam edecek, bizi zorluyor. Satılık ev fiyatları öncekiler ile kıyasladığımızda çok daha düşük ama alıcı bulamıyor.
Kazım Yüceşan- Çarşı Emlak:
Öğrenci açısından bu fiyatlar oldukça yüksek durumda. Öğrenci, ailesinin katkısıyla veya part-time işlerle kendini geçindiriyor. Sadece ev kirasıyla da kalmıyor, telefonu, interneti, ısınması derken zaten gider yükseliyor. Ev sahipleri, talep olduğunu biliyor ve fiyat artışı uygulamaktan çekinmiyorlar. Normalde 100 TL etmesi gereken 3+1 evi 1500 TL’ye verebiliyorlar. Kendi kafasından hesap yapıyor, üç kişi kalsa, 500 TL verseler kalabilirler diye düşünüyor. Nasıl olsa oturmak zorunda kalıyorlar çünkü öğrenci yurtta kalmayı düşünmüyor. Yeteri kadar devlet yurdu da yok, özel yurtta kalmak zorunda kalıyorlar. Ev sahibi, yurt ücretlerini de baz alarak ilerliyor. 750-800 bandında paralar verip iki üç kişilik odalarda kalıyorlar. Öğrenci, hesapladığında eve çıkmak daha makul geliyor. Bunun tek bir kurtuluşu var, sivil toplum kuruluşları ve öğrenciler öne çıkıp seslerini duyurmak zorundalar. Aynı şey otobüs fiyatları için de geçerli. Sonuçta burada 40.000 öğrenci var, minimum 20.000’i evlerde barınmak zorunda ve ev sahipleri de ağırlıklarını kullanıyorlar.
Cemal Ergen- Akale Emlak:
İyi bir yerde olup fiyat olarak da uygun olan evler beklemeden satılıyor. Özellikle 1+1 evlere talep var, fiyatları 125-150.000 arası olan evler hiç durmuyor ve hemen satılıyorlar. Metrekaresi ve fiyatı uygun olan 2+1 ve 3+1 evler de hemen satılıyor. Şu aralar toprak satışında biraz düşüş var, genel olarak gayrimenkul anlamında satış oluyor. İnsanlar dükkân açmaya yanaşmıyorlar, elimizde eskiye nazaran daha çok dükkân var ancak talep edilmiyor. Devlet bankalarında 0,78 civarında kredi faizlerinde indirim bekliyoruz. Bu indirim emlakçıların elini biraz daha güçlendirecek. Kötü bir sezon geçirdik. Kasım ve Nisan arası çok zor geçti, bu yaz geçen seneye göre daha iyiydi. Bu durumun biraz daha süreceğini düşünüyoruz. Yarın ne olacağını bilmediğimiz için düzenli bir tablo çizemiyoruz. Genel anlamda tüm esnaflarda yaşanıyor. Faiz düşüşleri satılık ev fiyatlarına da yansıyor. Öğrenci iyi bir yerden 1+1 ev tutacaksa 750-900 arasını gözden çıkarmak zorunda kalıyor. Evlerin durumu da önemli ama öğrencinin kendisi de önemli. Biz önümüze gelen her öğrenciye ev vermiyoruz açıkçası. Anne-baba kefil olmalı ve bizim şartlarımızı de sağlamalı çünkü mal sahibini de zor durumda bırakmak istemiyoruz. Öğrencilerin işi zor, bir kere karşılıklı güvenin yaşanması gerekiyor. Daha önce kötü şeyler yaşandığı için temkinli olmak zorunda kalıyoruz. Kiranın verilmediğini, evin hor kullanıldığını gördük. Tüm öğrenciler böyle değil tabii ama art niyetli çıkıyor. Bu yüzden öğrenci, güvenebileceğimiz bir kefil getirirse kontratı onun üzerine yapmayı tercih ediyoruz. Hem kiralık hem satılık evlerde ev sahibi yazın kendisi uğraşıyor, kışın bize getiriyor. Yazın gidip gelmesi kolay ancak kışın bize iş kalıyor. 5 Aralık’tan sonra bunu pek yapamayacaklar çünkü herkesin aile hekimi gibi kendisine ait emlakçısı olacak, önüne gelen emlakçılık yapamayacak. Taşınmaz Mülk Vergisi olmayan ofisler artık bu işi yapamayacak. Ben eczanelerde kiralık ev ilanı görüyorum, biz ilaç satamıyoruz onların da bunu yapamaması lazım. Biz burada kira veriyoruz, vergi veriyoruz yerine göre ciddi benzin harcamalarımız da oluyor. 5 Aralık’tan sonra bizim yüzümüz gülecek, bununla ilgili kanun çıkacak. Merdiven altı emlakçılık artık kalkacak, bununla ilgili çok ciddi cezai işlemlerden söz ediliyor. Bunlar dışında çok fazla göç var buraya, ben yabancı uyruklu müşterilerle de çalışmayı tercih etmiyorum. İki kişi ev tutuyorlar on kişi kalıyorlar. Güvenmediğim işi yapmam, parasını kazanmayabilirim. Sonuç olarak şuan piyasa kötü durumda değil diyebiliriz.
Birol Kurt- Bahçeli Ev Gayrimenkul:
Şu an stabil diyebileceğimiz bir durum söz konusu, daha çok yeni binalara talep var. Faizlerin 0,99’a düşmesi biraz olsun bizi etkiledi ancak beklediğimiz oranda talep olmadı. Daha düşeceği bekleniyor ancak yılbaşına kadar olacak bir süreç değil. Devlet bankaları düşürdü ancak özel bankalar düşürmedi. Özel bankalarda faiz oranları 0,21 oranında seyrediyor. Devlet kendi inisiyatifini kullanıyor ve piyasayı canlandırmaya çalışıyor. Kiralık ev fiyatlarında artışlar yaşanıyor çünkü inşaat piyasası iş yapamıyor. Yeni ev olmayınca ve kiralık ev kalmayınca, bu durum fiyatlara yansıyor. Eskiden öğrenciler tek başına çıkardı, artık 2-3 kişi çıkmak talep görüyor. Ev sahipleri de karşılayabileceklerini düşünüyor zaten öğrencilerin talepleri yüzde 80-90 civarında karşılanıyor. Ev satışlarında faizlerin düşmesi etken oldu ancak herkese kredi çıkmıyor. Kış ayında pek kiracı sirkülasyonu yaşanmıyor. Faizlerin düşüşü kiralık evleri etkilemedi ancak satılık ev fiyatlarına yüzde 10 oranında yansıdı. İnsanlar kredi faizleri düştü diye sevinirken ev fiyatlarına yansımasıyla, yine ev alamadılar. Bu duruma yaptırım uygulanamıyor çünkü kişinin özerk malına karışamıyorsun. Sadece öğrenci arayan ev sahipleri de var, iki üç sene kalır ve fiyatı sürekli arttırabilirim diye düşünüyorlar. Öte yandan memur oturduğunda 5 sene otursa, her sene yüzde 10 zamdan fazla yükseltemiyor. Bu durumda sirkülasyon sağlamak daha karlı geliyor.
Kenan Gürsoy- Gürsoy Gayrimenkul:
Faizlerde gerileme başladı, beklentimiz birkaç ay içinde piyasanın açılması yönünde. İyi ararsan 2+1 evi merkezde 800 TL’ye ev bulabilirsin. 1+1 eve daha çok talep var, üstüne eşyalı oldu mu fiyat daha çok yükseliyor.
Mine Tarım
