Avrupa'da etkili olan sıcak hava dalgasının Türkiye'ye yansıma riskinin endişeyi arttırdı. İspanya, Portekiz ve Fransa'da sıcaklık nedeniyle alarm durumları yükseltilmiş, yetkililer halka uyarılarda bulunmuştu. İspanya Meteoroloji Ajansınca (AEMET) yayımlanan verilere göre, ülkede son 10 günde 678 kişi yaz sıcakları nedeniyle hayatını kaybetti. Portekiz'de 7-18 Temmuz'da 1065 kişi aynı nedenden yaşamını yitirdi. Böylece sadece iki Avrupa ülkesinde 10 günde 1700'den fazla kişi öldü. Fransa'da ise dün Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Bretagne ve Occitanie bölgelerinde mesai sırasındaki iki can kaybının aşırı sıcaklarla bağlantılı olabileceği ifade edildi. 19 Temmuz’da sıcaklığın ilk kez 40 dereceyi aşarak ülke tarihinin en yüksek seviyesine ulaştığı İngiltere'de ise yakın zamanlarda serinlemek amacıyla suya giren 13 kişi hayatını kaybetti. Avrupa'yı kasıp kavuran “Ölüm sıcakları” denilen sıcakların dün itibari ile Türkiye'de de etkisini göstermesi bekleniyor. Aşırı sıcakların Türkiye’yi de etkisi altına alma ihtimaline karşı Uzmanlar, karpuz ve domatesin yoğunlukla tüketilmesini önerirken Çanakkale Sağlık İl Müdürlüğü de aşısı sıcaklar konusunda vatandaşları uyardı.
RİSK GRUPLARI AŞIRI SICAKLARA DİKKAT ETMELİ
Çanakkale Sağlık il müdürlüğünden Türkiye’yi de etkisi altına alan aşırı sıcaklar nedeni ile vatandaşlara uyarılarda bulundu. Sağlık İl Müdürlüğü tarafından yapılan uyarıda vücut ısısının dengede tutulmasının çok önemli olduğunun altı çizildi uyarıda şu cümlelere yer verildi. “Aşırı sıcaklar çeşitli sağlık problemlerini de beraberinde getirmektedir. Sıcaklık ve nem artışına bağlı olarak vücut ısısı artmakta ve metabolizma bu yeni duruma uyum sağlamaya çalışmaktadır. Normalde terleme ile vücut ısısı dengede tutulmaya çalışılır. Ancak aşırı sıcaklarda sadece terleyerek vücut ısısı dengede tutulamaz. Yaşlılar, bebekler ve kronik hastalığı olanlarda terleme mekanizması ile vücut ısısının dengede tutulması her zaman mümkün olmayabilir. Yine ortamdaki nem oranı yüksekse terleme suretiyle vücut ısısı yeterli düzeyde düşmeyebilir. Ayrıca şişmanlık, herhangi bir hastalığa bağlı yüksek ateş, aşırı sıvı kaybı (dehidratasyon), kalp hastalığı, ruh ve sinir hastalığı, alkol ve uyuşturucu madde kullanımı ile tedavi amaçlı bazı ilaçların (tansiyon düşürücüler, idrar söktürücüler vb.) kullanımı da sıcak havalarda terlemeyi etkileyen diğer faktörlerdendir. Bu gibi durumlarda yükselen vücut ısısı beyin ve diğer hayati organlarda hasara yol açabilir. Aşırı sıcaklardan en çok etkilenen gruplar, Yalnız yaşayan 65 yaş ve üzerindeki yaşlılar, Dört yaşından küçük çocuklar, Bakıma ihtiyacı olanlar, Hamileler, Açık alanda çalışanlar, Aşırı kilolular, Kronik hastalığı (şeker hastalığı, kalp-damar hastalıkları, beyin-damar hastalıkları, psikolojik hastalıklar, kronik solunum sistemi hastalıkları, karaciğer hastalıkları, böbrek hastalıkları) olanlar, Sürekli ilaç (özellikle tansiyon düşürücü, idrar söktürücü, depresyon ve uyku ilaçları) kullanan kişiler, Sokak çocukları ve evsizlerdir. Özellikle kronik hastalığı bulunan ve yalnız yaşayan yaşlılar en çok risk taşıyan gruptur.
VATANDAŞLAR GÜNEŞ VE SICAKTAN KENDİLERİNİ KORUMALILAR
Çanakkale Sağlık Müdürlüğünden yapılan vatandaşın kendilerini aşırı sıcaklardan nasıl korunması gerektiğinin de açıklandığı uyarıda şu cümlelere yer verildi. “Günün en sıcak saatlerinde (10.00-16.00) mecbur kalınmadıkça dışarı çıkılmamalıdır. Dışarıda çalışması gerekenler mümkün oldukça güneş altında korunmasız kalmamaya, aşırı hareketlerden kaçınmaya, sık sık tuz içeren sulu gıdalar almaya dikkat etmelidirler. Dışarıda bulunulduğunda açık renkli, hafif, bol ve sıkı dokunmuş kumaşlardan yapılan giysiler tercih edilmeli; geniş kenarlı ve hava delikleri olan şapka giyilmeli ve güneşin zararlı ışınlarından koruyan güneş gözlüğü kullanılmalıdır. Güneş ışınlarının dik geldiği saatlerde (10.00-16.00) denize girilmemeli ve güneşlenilmemelidir. Bu saatlerin dışında denize girmek isteyenler güneşten koruyucu krem(en az 15 koruma faktörlü) kullanmalı, şapka ve gözlük gibi gerekli koruyucu önlemleri almalı ve uzun süre kesintisiz güneşlenmemelidir. Yoğun fiziksel aktivite ve spor yapmak için sabah ve akşam saatleri tercih edilmeli, her bir saatlik spor için en az 2-4 bardak sıvı alınmalıdır. Ağır fizik aktivitelerden kaçınılmalıdır. Risk altındaki yetişkinler ve yaşlılar, günde en az iki kez güneş veya sıcak çarpması yönünden izlenmelidir. Bebekler ise bu açıdan daha sık izlenmelidir. Bebek, çocuk, engelliler ve hayvanlar kapalı ve park etmiş araçlarda kesinlikle bırakılmamalıdır. Araçların iç ısıları, klima olsa dahi park edildikten çok kısa süre sonra yükselmektedir. Araç terk edilirken herkesin dışarı çıktığından emin olunmalıdır. Güneş gören pencereler perde vb. güneşliklerle gölgelendirilmelidir. Vücut ısısının yükselmemesi için sık sık duş alınmalı; bunun mümkün olmadığı durumlarda ayaklar, eller, yüz ve ense soğuk suyla ıslatılmalı veya silinmelidir.”
AŞIRI SICAKLARDA SU VE GIDA TÜKETİMİ ÇOK ÖNEMLİ
Aşırı sıcaklarda beslenmenin ve sıvı alımının da çok önemli olduğunun altı çizildi. Açıklamada günlük su tüketimin en az 2.5 litre olması gerektiği ifade edilirken uyarıda şu cümlelere yer verildi. “Susuzluk hissi olmasa bile her gün en az 2-2,5 litre (12-14 su bardağı) sıvı tüketilmelidir. Yağlı besinlerin ve yağda kızartmaların tüketiminden kaçınılmalı; yemeklerde bitkisel sıvı yağlar kullanılmalıdır. Yemekleri pişirirken kızartma ve kavurma yerine haşlama, ızgara, kendi suyunda veya az suda pişirme gibi sağlıklı pişirme yöntemleri uygulanmalıdır. Vücut direncini artırmak ve vücudun yeterli miktarda vitamin ve mineral almasını sağlamak için bol miktarda sebze ve meyve tüketilmelidir. Terleme ile artan sıvı ve mineral kaybının önlenmesi için her zamankinden daha fazla miktarlarda sıvı alınmalıdır. Sıvı alımında su içmek esas olmakla beraber, su dışı sıvı alımında kahve, çay ve gazlı içecekler yerine süt, ayran ve meyve suyu gibi içecekler tercih edilmelidir. Kafein, alkol ve fazla miktarda şeker içeren içecekler vücuttan daha fazla sıvı kaybına yol açtığı için tüketilmemelidir.”
Ogün İnal
