Çanakkale Mehmet Akif Ersoy Devlet Hastanesi Organ ve Doku Nakli Koordinatörü Doktor Azem Ülkü ve Yoğun Bakım Uzmanı Doktor Yasın Levent Uğur Boğaz TV ekranlarında canlı olarak yayınlanan Güncel Programında 3-9 Kasım Organ Bağışı Haftası nedeni ile organ bağışının önemini anlattılar.
Organ ve doku nakli koordinatörü Doktor Azem Ülkü 3-9 Kasım organ bağışı haftasının sadece Türkiye’ de bu hafta içinde düzenlenen etkinlikler ile organ bağışı konusunda farkındalık yaratmak için çalışmalar yapıldığını ifade ederek, “Organ bağışı gibi çok önemli bir konu tabii ki 3-9 Kasım haftasına sığdırılamaz. Organ bağışı yılın 365 günü anlatılan bir konu. 3-9 Kasım organ bağışı haftasında da bu süre içerisinde dikkatleri organ bağışına çekmek barında organ bağışının anlatılmasını sağlamak için Türkiye’ de 3-9 Kasım Organ Bağışı Haftası kapsamında tanıtıcı ve bilgilendirici etkinliklerimizi gerçekleştiriyoruz. Bu sene 3-9 Kasım organ bağışı haftasında Çanakkale Mehmet Akif Ersoy Devlet Hastanesinde stant açıp, organ bağışının önemi ile ilgili hastaneye gelen hastalara ve hasta yakınlarına bilgiler verdik. Ayrıca bu standımız da organ bağışı için organlarına bağışlamak isteyen vatandaşlara form doldurarak kartlarını verdik. Bu arada standımızda organ bağışı ile ilgili broşürlerimizi dağıtıp merak edilen sorulara yanıt verdik. Bir başka etkinliğimizde Sağlık İl Müdürlüğü tarafından organize edilen yürüyüştü. Bu farkındalık yürüyüşü Golf Aile Çay Bahçesi’nden başladı ve kordonda bulunan ve aynı zamanda Sağlık İl Müdürlüğü’nün stant açtığı Truva atı önüne kadar devam etti. Bu yıl yapılan bu farkındalık yürüyüşüne devletin en üst makamlarının da katılması çok çok önemliydi. Çanakkale Valisi İlhami Aktaş’ın bizzat gelmesi ve yürüyüşe katılması çok önemliydi. Daha da önemlisi yürüyüşümüzün tamamlanmasının ardından Çanakkale Valimiz İlhami Aktaş’ın “Organ bağışı çok önemi bir konu” deyip organlarını açılan stanttaki formu doldurarak bağışlamasıydı. Kanaat önderi dediğimiz devletimizi Çanakkale’de en üst düzeyde temsil eden valimizin bu hareketi organ bağışı konusunda da bir örnek teşkil etmiş oldu.
TÜRKİYE’DE İLK ORGAN NAKLİ 3 KASIM 1975’ YAPILDI
Ülkü Türkiye’de organ bağışının başlaması ile ilgili bilgilerde vererek “Dünyada ilk organ nakli 1954 yılında yapıldı. Yani insanlık için çok da eski bir tarih değil. Türkiye’de de ilk organ nakli dünyadaki ilk organ naklinin yapılmasından 21 yıl sonra 3 Kasım 1975 yılında yapıldı. Türkiye’de ilk organ naklini yapan ekibin başkanı Doktor Mehmet Haberal halen aktif olarak organ nakli yapıyor ekibi ile beraber. Organ bağışı konusunda Sağlık Bakanlığı bir farkındalık yaratmak için bir planlama yaptı ve bu planlamada da Türkiye’de ilk organ nakli ameliyatın yapıldığı 3 Kasım tarihi ve bu günü içine alan hafta Organ Bağışı Haftası olarak kutlanmaya başlandı” dedi.
ÇANAKKALE’NİN ORGAN NAKLİNDEKİ BAŞARISI ÇOK ÖNEMLİ
Çanakkale’nin organ nakli ve bağışı konusundaki başarısının nedeninin kurulan koordinasyon olduğunun da altını çizen Ülkü Çanakkale Devlet Hastanesi olarak Organ nakli konusunda alınan Türkiye birincilik ve ikincilik ödüllerinin aslında çok iyi kurulan koordinasyon sitemine ve en çokta organ bağışı yapan Çanakkalelilere verildiğini söyledi. Ülkü, “Tabii organ bağışı çok önemli. Organ bağışında dünyadaki en başarılı ülke İspanya. İspanyada organ bağışı konusunda 30’lu 35’ li organ nakli rakamları var. O dönemde Türkiye’de ise bu rakam 2-3 ’lerde. Türkiye’ de organ bağışı konusu Sağlık Bakanlığı tarafından 2002 yılında yeniden organize edildi. Bu yeniden yapılanmada İspanya örneğinden yola çıkılarak yapıldı. Pandemi döneminde bu nüfus başına düşen organ nakli sayısı çok düştü. Ama şunu söylemeliyim ki Türkiye’de organ nakli konusunda çok çok iyi bir alt yapı kuruldu. Çanakkale’ de bu organ nakli sistemi ağı içerisinde en verimli çalışan bölgelerden biri. Çanakkale’de ilk organ bağışı 2004 yılında oldu. İlerleyen yıllarda Çanakkale olarak organ nakli konusunda önemli eğitimler ve sertifikalar aldık. Organ nakli konusunda oluşturulan en iyi örnek olan İspanya benzeri bir organ nakli sistemi kurduk Çanakkale’de. Organ nakli koordinasyonu çok önemli ve bu koordinasyon tek kişi ile olmaz. Organ nakli koordinasyonunda birden fala kişi olması lazım. Ve bu koordinasyonda da en az bir doktor olmak durumunda. Organ naklinde hem tıbbi kısım var hem de organizasyon kısmı var. Çanakkale’ de bu organizasyon bölümündeki görev dağılımını çok iyi yaptık. Organ bağışı konusunda da çok uzun soluklu ve hedefe ulaşan çalışmalar yaptık. Çanakkale’de Her kesime organ bağışının önemini anlattık. Çanakkale’de organ naklinin Türkiye’de en üst sırasında yer almasının nedeni kurulan ve çok iyi işleyen koordinasyon ve tabi ki bu konuda yapılan çok büyük fedakarlıklardır. Çanakkale 2020 yılında organ bağışı konusunda Türkiye birincisi oldu. Bu çok önemli bir başarı. Sağlık Bakanlığının organ bağışı konusunda yaptığı 3 yıllık değerlendirmesinde de Çanakkale Türkiye birincisi oldu. Bu ödül çok önemliydi Çanakkale devlet hastanesinden yatak ve büyüklük olarakta çok büyük olan birçok hastaneyi geride bırakarak bu birinciliği aldık. Geçtiğimiz haftada Bursa’da Sağlık Bakanlığının düzenlediği bir töreni ile yine Türkiye ikincisi olarak ödül aldık. Böyle ödüller almak bizleri çok mutlu ediyor ama asıl onurlandırılan konu hastanemizin organ nakli sistemi ile organ bağışı yapan Çanakkale halkı. Bu ödül aslında Çanakkale haklına veriliyor” dedi.
“BİRÇOK HASTAYI ORGAN BAĞIŞI İLE KAYBETMEYEBİLİRİZ”
Çanakkale Mehmet Akif Ersoy Devlet Hastanesi Yoğun Bakım Uzmanı Doktor Yasın Levent Uğur da organ bağışının önemine değinerek şunları söyledi: “Organ bağışı çok önemli. Biz yoğun bakımda organ bekleyen hastaları kaybettikçe organ bağışının neden çok olması gerektiğini ve organ bağışını neden çok arttırmamız gerektiğini daha net ve yaşayarak görüyoruz. Tabii ateş düştüğü yeri yakıyor. Son dönem böbrek hastası olan ve bir bardak suyu içerken üç kere düşünenleri göründe organ bağışının ne kadar önemli olduğunu daha iyi anlıyorsunuz. Biz biliyoruz ki bu tür hataları organ bağışı ile kaybetmeye biliriz. B u nasıl olacak tabi ki yeterli sayıda organ bağışı olması gerekiyor. Şu anda Türkiye genelinde yaklaşık olarak 30 bine yakın organ bağışı bekleyen hasta var. Tabii ki bu listeye her yıl eklenen hastalarda var. Aynı zamanda bu listeden organ bulunamadığı için kaybettiğimiz hastalarda bulunuyor. Organ bağışı alındıktan sonra adeta zaman ile bir yarış başlıyor bağışlanan organların kime uygun olduğu tespit ediliyor. Bu organ naklinin kime ve nasıl yapılacağı bilim kurulu tarafından belirleniyor. Organ nakli ile ilgili karar bu şekilde veriliyor. İki şekilde organ bağışı yapılabiliyor. Biri organ bağışını yapan bir böbreğini yada karaciğerinin bir bölümünü nakil için bağışlaya biliyor. İkinci organ bağışı şekli ise kadavra dediğimiz beyin ölümü gerçekleşmiş ve beyin ölümü raporlanmış donörlerden organ nakli yapılıyor. Bizim ülkemizde daha çok beyin ölümü gerçekleşmiş donörlerden organ nakli yapılıyor. Beyin ölümü gerçekleşen donörün organları ailesi tarafından bağışlandıktan sonrada beyin ölümü gerçekleşen donöre döner bakımı başlıyor ki nakledilecek organlar zarar görmesin.”
Ogün İnal
