Meyan kökü de geleneksel tıpta yaygın bir kullanıma sahip olduğu için günümüzde doktor kontrolünde kullanılabilir.
Meyan Kökü Nedir?
Meyan bitkisi, baklagiller familyasında yer alan ve latince adı Glycyrrhiza glabra olan çok yıllık otsu bir bitkidir. Meyan bitkisi genelde 1-2 metre yüksekliğinde olurken meyan kökü de bu bitkinin kök kısmını ifade eder. Genelde Orta Doğu, Asya ve bazı Avrupa bölgelerinde yetişen meyan kökünün, binlerce yıldır geleneksel tıpta kullanımı vardır. Yıllardır çeşitli sağlık faydaları ile bilinen meyan kökünün kullanımı da yine doktor kontrolünde olmalıdır. Çünkü meyan kökü kullanımı herkes için uygun olmayabilir veya uygun dozda kullanılması için doktordan destek almak gerekebilir.
Meyan Kökü Kimler Kullanabilir?
Meyan kökünü genel sağlık durumu iyi olan ama öksürük ve sindirim sorunları gibi hafif sağlık sorunu yaşayan kişiler kullanabilir. Genelde boğaz tahrişlerini azaltmak, sindirim sorunlarını hafifletmek ve öksürüğü yatıştırmak amaçlı tercih edilebilir ama yine de uzun süreli kullanımda doktordan uygun doz ve süreyi öğrenmek gerekir. Hipertansiyon hastalığı ve böbrek sorunları olanlar, idrar söktürücü ilaç kullananlar ve potasyum dengesizliği sorunu yaşayan kişilerin uzun süre meyan kökü kullanmaması önerilir. Ayrıca hamilelik ve emzirme döneminde meyan kökü tüketilmesi ile ilgili de doktora danışılması gerekir.
Meyan Kökü Faydaları Nelerdir?
Meyan kökü, geleneksel tıpta uzun yıllardır çeşitli sağlık faydaları nedeni ile farklı formlarda kullanılan değerli bir bitkidir.
- Anti-inflamatuar Özellikleri: İçerdiği glisirizin adı verilen bileşik, anti-inflamatuar etkiler göstererek vücutta iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olur. Bu sebeple meyan kökü, eklem ağrıları, artrit ve romatizma gibi durumlar için rahatlama sağlamada etkili olabilir.
- Öksürüğü ve Boğaz Tahrişini Hafifletir: Meyan kökü, öksürüğü yatıştırmaya ve boğazı rahatlatmaya yardımcı olur. Özellikle soğuk algınlığı ve solunum yolu enfeksiyonlarına bağlı rahatsızlıklarda meyan kullanımı tercih edilir.
- Sindirim Sistemi Sağlığını Destekler: Meyan kökü, mide asidini düzenlemeye yardımcı olarak mide rahatsızlıklarını hafifletmeye ve sindirim sistemini rahatlatmaya yardımcı olur. Gastrit, ülser ve reflü gibi rahatsızlıklarda meyan kökü tüketimi olumlu etki gösterir.
- Bağışıklık Sistemini Destekler: Meyan kökü, vücuttaki antioksidan aktiviteyi artırarak bağışıklık sistemini güçlendirmede yardımcı olur.
- Adaptojenik Özellikleri: Meyan kökü, adaptogen olarak adlandırılan grupta sınıflandırılan bitkisel bir maddedir. Adaptojenler, vücudun stresle başa çıkmasını ve stres tepkilerini dengelemeye yardımcı olduğu için, meyan kökü stres ve anksiyeteyi azaltmada etkili olabilir.
- Cilt Sağlığını Destekler: Meyan kökü, cilt üzerindeki antienflamatuar ve antioksidan etkileri sayesinde cilt sağlığını desteklemeye yardımcı olur. Meyanın özellikle cilt iltihapları, egzama ve akne gibi durumlarda rahatlatıcı etkisi olabilir.
Meyan kökü, birçok farklı formlarda kullanılabilecek çok yönlü bir bitkisel takviyedir. Ama herkesin vücut yapısı ve sağlık durumu farklı olduğu için, özellikle uzun süreli kullanımda hangi formda ve ne dozda kullanılacağı bir sağlık uzmanına danışmalıdır. Meyan kökünün yaygın kullanım şekilleri şöyle açıklanabilir:
- Kurutulmuş Meyan Kökü Çayı: Meyan kökünün faydaları arasında ön plana çıkan boğaz tahrişi ve öksürükle ilgili faydalarıdır. Bu yüzden en sık tüketilen formlarından biri de meyan kökü çayıdır.
- Meyan Kökü Ekstresi: Meyan kökü ekstresi, sıvı veya kapsül formunda bulunabilir. Taze veya kuru köklerin kaynar suda kaynatıldıktan sonra kendi halinde soğumaya bırakılması sonucu elde edilir.
- Meyan Kökü Tozu: Meyan kökünden öğütülerek elde edilen toz, içeceklere veya yemeklere eklenerek kullanılabilir.
- Meyan Kökü Şurubu: Meyan kökü şerbeti olarak da bilinen meyan kökü şurubu, doğal şekerli oldukça tatlı bir şuruptur ve çocuklar tarafından rahatça tüketilebilir.
- Meyan Kökü Tentürü: Meyan kökü tentürü, meyan kökünden elde edilen konsantre bir bitkisel ekstrakttır. Meyan kökü tentürü, su ve alkol gibi çözücülerle hazırlanır ve bitkinin aktif bileşenlerini yoğunlaştırmak amacıyla kullanılır.
Meyan kökü çayı, meyan kökünden elde edilen doğal bir bitki çayıdır ve boğaz tahrişini hafifletmek, öksürüğü yatıştırmak, sindirim sistemini rahatlatmak gibi çeşitli sağlık faydaları sunabilir. Meyan kökü çayı hazırlanışı ve kullanımı şu şekilde yapılabilir:
Malzemeler:
- 1-2 çay kaşığı kurutulmuş meyan kökü (ezilmiş veya parçalanmış halde olabilir)
- 1 su bardağı (250 ml) su
- Bal ve limon (isteğe bağlı, tatlandırmak için)
- Bir çaydanlık veya küçük bir tencereye 1 su bardağı su eklenir.
- Meyan kökü çaydanlığa eklendikten sonra su üzerini tamamen örtecek şekilde katılır.
- Su kaynadıktan sonra, ateş kısılır ve yaklaşık 5 ila 10 dakika boyunca hafifçe kaynatmaya devam edilir.
- Meyan kökü çayının lezzetini artırmak için isteğe bağlı olarak bal ve limon eklenebilir.
- Meyan kökü çayı, özellikle öksürük ve boğaz tahrişi gibi rahatsızlıkların şiddetine göre günde 2-3 fincana kadar tüketilebilir.
- Çayı her tüketmeden önce ılık veya soğuk hale getirilebilir ama sıcak içmenin boğazı daha fazla rahatlatabileceği düşünülür.
MEYAN KÖKÜ YAN ETKİLERİ NELERDİR?
Meyan kökü, genellikle uygun dozlarda ve kısa süreli kullanıldığında çoğu insan için güvenlidir ama bazı kişilerde yan etkilere neden olabilir. Meyan kökünün olası yan etkileri şunlardır:
- Yüksek Tansiyon: Meyan kökü, vücutta sodyum tutulumunu arttırıp, potasyum düzeylerini düşürerek tansiyonu yükseltebilir. Bu nedenle yüksek tansiyon hastaları meyan kökü kullanırken dikkatli olmaları gerekir.
- Potasyum Dengesi Bozukluğu: Meyan kökü, potasyum değerlerini düşürebilir ve potasyum dengesizliğine neden olabilir. Bu durum kalp atış hızında düzensizliklere veya kas güçsüzlüğüne yol açabilir.
- Sıvı Tutulumu: Aşırı meyan kökü tüketimi vücutta tuz dengesini etkileyerek sıvı tutulumuna neden olabilir ve ödem gelişimine katkıda bulunabilir.
- Hormonları Etkileme: Meyan kökündeki bazı bileşikler, östrojen ve kortizol gibi hormonların etkilerinde değişiklik oluşturabilir. Bu nedenle, hormonal dengesizlikleri olan kadınlar veya hormonal ilaç kullanan kişiler doktora danışmalıdır.
- İlaç Etkileşimleri: Meyan kökü, bazı ilaçlarla etkileşime girerek ilaçların etkinliğini veya yan etkilerini değiştirebilir. Bu yüzden meyan kökü kullanmadan önce doktora hangi ilaçların kullanıldığını bildirmek önemlidir.
- Alerjik Reaksiyonlar: Bazı kişiler meyan köküne karşı alerjik reaksiyonlar geliştirebilir. Meyan kökü kullanmaya başlamadan önce, meyan köküne karşı herhangi bir alerjinin olup olmadığını bilmek önemlidir.
Meyan kökü doğrudan uykuyu etkilemese de dolaylı olarak uyku düzenine olumlu etkisi olur. Çünkü içerdiği adaptojenik maddeler stresi azaltmaya yardımcı olduğu için rahat bir uyku uyumaya katkı sağlar. Meyan kökü tüketimi zihinsel sakinlik ve rahatlama hissi verebileceği için uyku kalitesini arttırmaya yardımcı olur.
MEYAN KÖKÜ ÖKSÜRÜK VE BOĞAZ AĞRISINDA NASIL KULLANILIR?
Meyan kökü, öksürüğü yatıştırıcı ve boğazı rahatlatıcı etkileri vardır. Çay, toz ve şurup formunda veya pastil olarak kullanılabilir. Meyan kökünü çay olarak, bir fincan kaynar suya meyan kökünü ekleyin ve 5-10 dakika demlemeye bırakarak kullanabilirsiniz. Toz olarak ise, meyan kökü tozunu suya karıştırarak kullanabilirsiniz.
Kaynak:Medicalpark
