Bebeklerde anormal çapaklanma gözyaşı kanalı tıkanıklığından dolayı ortaya çıkabilir ancak sebep olarak ilk akla pembe göz olarak da bilinen konjonktivit gelir. Çünkü gözde biriken kıvamlı akıntı genellikle enfeksiyon kaynaklı olarak ortaya çıkar. Kıvamlı akıntı nedeniyle gözde aşırı çapaklanma ortaya çıkabilir ve sonuç olarak da özellikle sabahları gözler açılmakta zorlanılır. İçeriğimizde konuyla ilgili merak ettiğiniz “Göz çapaklanması nedir?”, “Gözde çapak neden olur?” gibi soruların cevabını bulabilirsiniz.
Göz Çapaklanması Nedir?
Göz çapaklanması gözlerin kenarlarındaki gözyaşı kanalından dışarıya doğru çıkan, genellikle göz akıntısının kuruması sonucu oluşan kabuk veya pul şeklindeki kalıntılardır. Gözyaşı gözleri nemli tutmak ve kir, toz, mikrop gibi unsurların göze girmesini engellemek için sürekli olarak üretilen bir sıvıdır. Gözler normalde bu sıvıyı sürekli olarak üretir ve belirli aralıklarla akıtarak temizler. Ama bazen bu akış yetersiz olabilir, gözyaşı kanallarında bir tıkanıklık olabilir veya başka bir sağlık sorunu meydana gelebilir. Bu durumda göz akıntısının kıvamı daha koyulaşır ve göz çevresinde kuruyarak kabuklanır. Göz çapaklanması genellikle zararsız olduğu için evde basit önlemler ile tedavi edilebilir. Ama bazı durumlarda bir göz enfeksiyonunun belirtisi olabilir veya ciddi bir sorundan kaynaklanabilir, bu durumda bir göz doktoruna başvurulması gerekir.
Gözler Aşırı Çapaklanma Belirtileri Nelerdir?
Göz çapaklanmasının ilk fark edilen belirtisi genellikle göz çevresinde kurumuş, yapışkan bir akıntıdır. Bu akıntı gece biriktiği için sabahları daha belirgin görülür ve gözleri açmakta zorluk yaşatabilir. Göz çapaklanması belirtileri arasında şunlar yer alır:
- Göz etrafında kaşıntı, tahriş ve kızarıklık
- Gözde sarı veya yeşil kıvamlı akıntı
- Gözlerde sulanma veya yanma hissi
- Bulanık görme
- Gözlerde hassasiyet veya ışığa duyarlılık
Gözde Sürekli Çapaklanma Neden Olur?
Birçok farklı nedenlerden kaynaklanabilen göz çapaklanmasının en yaygın sebepleri şunlardır:
- Gözyaşı kanallarının tıkanması: Göz çapaklanmasının en sık karşılaşılan nedeni gözyaşı kanallarında tıkanıklık olmasıdır. Kanallarda tıkanıklık olduğu zaman gözyaşı dışarı çıkamaz ve akıntı birikerek çapaklanma oluşur.
- Göz enfeksiyonları: Başta konjonktivit (göz iltihabı) olmak üzere göz enfeksiyonları, göz etrafındaki dokuların tahrişine neden olarak göz akıntısının yoğunlaşmasına neden olabilir.
- Alerjiler: Polen ya da ev tozu akarı gibi yaygın alerjenlere maruz kalınması durumunda alerjik reaksiyonlar meydana gelerek gözlerde; kaşıntı, sulanma ve çapaklanma gibi durumlar oluşabilir.
- Kontakt lensler: Kontakt lensler gözlerin yüzeyinde birikerek tahrişe ve çapaklanmaya neden olabilir. Bu sebeple kontakt lenslerin doğru şekilde takılması, temizlenmesi ve kullanılması gerekir.
- Göz kuruluğu: Göz kuruluğu gözyaşı üretiminin azalması ya da gözyaşının doğru şekilde işlevini yerine getirmemesi nedeni ile oluşur. Gözlerde çapaklanma, göz kuruluğu sonrası görülen bir belirti olabilir.
- Diğer faktörler: Hava kirliliği, sigara dumanı, yabancı madde teması, klimalar ve rüzgar gibi çevresel faktörler de göz çapaklanmasının nedenleri arasında yer alır.
Bebeklerde birçok farklı neden kaynaklı göz çapaklanması olabildiği için yaygın görülen bir durumdur. Bebeklerde göz çapaklanması sebebi olabilen etkenler şöyle sıralanabilir:
- Enfeksiyonlar: Bebeklerin gözleri, yetişkinlere göre enfeksiyon kapmaya daha çok meyillidir. Başta bakteriler olmak üzere birçok mikroorganizma göz çapaklanmasına neden olabilir. Bebekler doğum sırasında veya doğumdan hemen sonra çeşitli enfeksiyonlar kapabilir. Göz çapaklanmasına neden olabilen enfeksiyonlar genellikle kırmızı veya şişmiş gözler ile birlikte görülür.
- Gözyaşı kanalı tıkanıklığı: Yenidoğan bebeklerde gözyaşı kanalları henüz tam olarak gelişmediği için gözyaşı, kanallardan geçemeyebilir ve gözlerde birikerek çapaklanma durumu oluşabilir.
- Alerji: Bebekler doğuştan alerjik bünyeye sahip olabilir ve bu nedenle gözlerinde sulanma, kaşıntı ve çapaklanma gibi semptomlar görülebilir.
- Diğer faktörler: Rüzgar, güneş ışığı ve hava kirliliği gibi diğer çevresel faktörlere maruz kaldığında yetişkinlerde göz çapaklanması olduğu gibi bebeklerde de olabilir.
Bebeklerde Göz Çapaklanması Nasıl Geçer?
Bebeklerde göz çapaklanması genellikle evde basit tedavilerle ya da doktorun önerdiği tedavilerle geçer. Bebeklerde göz çapaklanmasını geçirmeye yardımcı olabilecek tedaviler şöyle listelenebilir:
- Gözleri temizlemek: Bebeğinizin gözlerini temizlemek için pamuklu bir çubuğu veya yumuşak bir bez parçasını ılık suya batırarak dış köşesinden iç köşesine doğru temizleyebilirsiniz. Her göz için farklı bir pamuklu çubuk veya bez kullanmalı ve her kullanımdan sonra çubuğu atıp bezi yıkamalısınız.
- Gözyaşı kanallarını açın: Bebeğinizin gözyaşı kanalları tıkalıysa doktorunuz özel bir masaj tekniği önerebilir. Masajla burundan gözyaşı kesesine hafif basınç uygulanır ve bu günde 3-4 kez tekrarlanır. Bu teknikle gözyaşı kanallarının açılması sağlanmazsa doktor tarafından sondalama ve lavaş adı verilen yöntemler uygulanabilir.
- Antibiyotik kremler: Bebeğinizdeki çapaklanmanın nedeni bakteriyel bir enfeksiyon kaynaklanıyorsa doktorunuz antibiyotik kremler kullanmanızı isteyebilir.
- Alerjiler için önlem almak: Bebeğinizin alerjisi varsa onu tetikleyici faktörlerden korumaya yardımcı olmak için bazı çevresel önlemler alabilirsiniz. Örneğin evde tozu azaltmak, dışarıda bir şapka ve güneş gözlüğü takmak alerjik reaksiyonları azaltabilir.
- Doktor kontrolü: Bebeğinizin göz çapaklanması evdeki önlemler ile ortadan kaldırılamazsa doktor kontrolü gerekebilir. Doktor uygun tedavi seçeneklerini önerir, uygular ve durumunu takip eder.
Yetişkinlerde göz çapaklanması durumunda göz doktorlarının uyguladığı tedavi seçenekleri şunlardır:
- Göz damlaları: Doktor gözlerdeki kuruluğu hafifletmek için reçeteli göz damlaları, suni gözyaşı damlası önerebilir. Ayrıca enfeksiyon söz konusuysa antibiyotikli göz damlaları reçete edebilir.
- Antibiyotikler: Bakteriyel enfeksiyon nedeni ile göz çapaklanması meydana geldiyse oral yolla alınan antibiyotikler ve antibiyotikli göz damlaları kullanılması gerekebilir.
- Gözyaşı kanallarının açılması ve cerrahi müdahale: Gözyaşı kanallarındaki tıkanıklık nedeniyle göz çapaklanması oluşuyorsa göz doktorunun kanalları açmak için nadir de olsa operasyon uygulaması gerekebilir.
Göz çapaklanması enfeksiyon veya ciddi bir sağlık sorunundan kaynaklanmadığı zaman genellikle zararsızdır ve evde tedavi edilebilir. Evde uygulanabilecek basit yöntemler şöyle sıralanabilir:
Gözleri temizlemek: Göz çapaklanması olan kişilerin sabahları gözlerini yumuşak bir bez ve ılık su ile hafifçe temizlemeleri önerilir. Bu işlem gözlerdeki kalıntıları çıkaracak ve gözlerin rahatlamasına yardımcı olacaktır.
Göz kapağı masajı: Göz kapağı masajı gözyaşı kanallarının açılmasına yardımcı olacağı için göz çapaklanması sorununu hafifletmeye destek olabilir.
Çevresel faktörlerden kaçınmak: Hava kirliliği, sigara dumanı, klimalar ve rüzgar gibi çevresel faktörlere doğrudan temastan kaçınmak, ortam şartlarına dikkat edip önlemler almak göz çapaklanmasının engellemeye yardım edebilir.
Kontakt lens kullanımında dikkatli olmak: Kontakt lens kullananlar göz çapaklanması sorununu önlemek için lenslerini düzenli olarak temizlemeli ve değiştirmelidir.
Kendiniz ya da bebeğiniz göz çapaklanması sorunu yaşıyorsanız ve bu durum evde aldığınız önlemlere rağmen uzun süre geçmiyorsa sebebinin tespiti için doktora başvurunuz. Medical Park Hastaneleri bünyesinde göz kuruluğu ölçümleri ve göz hastalıkları tedavileri gibi hizmetler verilmektedir. Kaynak: MEDICALPARK
