Pandemi’de en çok tartışılan konuların başında yer alan koronavirüsün meslek hastalığı kabul edilmesi talepleri başta tıp çalışanları ve bir çok meslek gruplarının isteğiydi.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, koronavirüsün meslek hastalığı kabul edilmesi talebine "Evde hastalananlar var, nasıl meslek hastalığı kabul edelim" sözleri bu tartışmayı tekrar gündeme getirdi.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, koronavirüsün meslek hastalığı kabul edilmesi talebine "Evde hastalananlar var, nasıl meslek hastalığı kabul edelim" çıkışından sonra Twitter'da gündem oldu. Kamu Personeli Danışma Kurulu (KPDK) toplantısında bütün memur konfederasyonları ek zam ve koronavirüsün meslek hastalığı sayılması talebinde bulundu.
Peki meslek hastalığı olursa neler değişecek ve sadece şimdi aşı olan sağlık çalışanları için bu yersiz bir talep mi? Aşı olmadan hastalık atlatan hayatını kaybedenler için bir katkı sağlar mı? Herkesin merak ettiği diğer bir konu ise sadece tıp çalışanları mı? Bu durumdan yararlanabilecek eğer böyle bir düzenleme olursa kamu çalışanları ve diğer sosyal güvencesi olanları kapsayacak mı?
MESLEK HASTALIĞI NEDİR?
Şu anda Türkiye’de 440 kadar meslek hastalığı olarak kabul edilen hastalık var. Çalışanlarda görülen hastalıklar genel olarak üç başlık altında toplanıyor. Bunlar görülme sıklıklarına göre sırasıyla genel hastalıklar, işle ilgili hastalıklar ve meslek hastalıkları.
Stj. Av. Özge Uludüz öncelikle meslek hastalığının 5510 sayılı kanuna göre tanımını şöyle yaptı: "Sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleridir."
VAZİFE MALULLÜĞÜ NEDİR?
Yine 5510 sayılı kanunda vazife malüllüğünün kimler için geçerli sayılması gerektiğini de açıklayan Av. Uludüz şartları ise şöyle açıkladı: "Malûllük; sigortalıların vazifelerini yaptıkları sırada veya vazifeleri dışında idarelerince görevlendirildikleri herhangi bir kamu idaresine ait başka işleri yaparken bu işlerden veya kurumlarının menfaatini korumak maksadıyla bir iş yaparken ya da idarelerince sağlanan bir taşıtla işe gelişi ve işten dönüşü sırasında veya işyerinde meydana gelen kazadan doğmuş olursa, buna vazife malullüğü denir."
Bu şartlar altında işi nedeniyle virüs ile karşılaşan ve virüsü ağır atlatan sağlık çalışanlarının, tedavileri sonunda işlerini yapamaz hale gelmeleri sonucu vazife malüllüğünden yararlanma hakkı konusuna da değinen Özge Uludüz, " Vazife malullüğü hâlinde, 13/7/1953 tarihli ve 4/1053 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Vazife Malullüklerinin Nevileri ile Dereceleri Hakkında Nizamname esas alınır. Vazife malullüğü sigortasından sağlanan yardımlar tüm vazife malullerine birebir aynı olacak şekilde yapılmamaktadır. Vazife malullüğü kişinin çalışma gücünde yarattığı olumsuz etkiye göre 1’den 6’ya kadar olacak şekilde derecelendirilir. Mevcut düzenlemelere göre; daha riskli ve zorlu görevler yaparken vazife malulü olan kamu personeline, diğer kamu personeline kıyasla, icra edilen tehlikeli ve yıpratıcı görevlerin karşılığı olarak ilave ya da daha fazla yardımda bulunulmaktadır. Günümüzde en çok yardım yapılan vazife malulleri harp malullüğüdür. Covid-19’un kamuda görevli sağlık çalışanları açısından vazife malullüğü kabul edilmesi durumunda dahi hangi yardımlardan faydalandırılacaklarının tamamen ucu açıktır. " diyor.
DÜNYADA DURUM NE?
İtalya, Almanya, Belçika, Kanada, Amerika Birleşik Devletleri, Güney Afrika ve Malezya dâhil 130’a yakın ülkede Covid-19 sağlık çalışanları için meslek hastalığı olarak kabul edildi. Bazı ülkelerde ise süpermarket, kargo çalışanları için de benzer uygulamalar var. Ayrıca Dünya Çalışma Örgütü ve Dünya Sağlık Örgütü de COVID-19 hastalığının meslek hastalığı olarak kabul edilmesi gerektiğini belirtiyor. Sağlık çalışanları ise hem Covid-19'lu hastalarla doğrudan temas ettiği hem de bu uzun saatler devam eden bir süreç olduğu için hastalığı genellikle daha ağır geçiriyor. Virüs yükünün ağır olması da hastalığın sağlık çalışanları tarafından ağır atlatılmasının bir diğer nedeni. Bu yüzden hem hastalık nedeniyle işini yapamayacak hale gelen hem de hayatını kaybeden çalışanların görevlerini yaparken tedirginlik yaşamaması, hayatını kaybedenlerin ailelerinin mağdur edilmemesi için meslek hastalığı kabulünün önemli olduğunu düşünüyorum.
İbrahim Akın Kazancı
