Troia Müzesi’nde, Troia Antik Kenti gibi yerlerde geçerli olan Müze Kart uygulaması Çanakkale genelinde yaygın hale getiriliyor. Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanı’nda artık Türkiye’nin birçok yerinde kullanılan Müze Kart kapsamına alındı. Vatandaşlar ücret ödeyerek ziyaret ettikleri alan başkanlığına ait alanlar, artık müze kart ile ücretsiz gezebilecek. Bu kapsamda Tabyalar, Çimenlik Kalesi ve tanıtım merkezi müze kart kapsamına alındı.
Türkiye’nin eşsiz zenginlikteki tarihi ve kültürel varlıklarının sergilendiği 300’den fazla müze ve ören yerine ziyaret olanağı sağlayan Müze Kart’ın kapsamının Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanı’nın da eklenmesiyle genişlediği duyuruldu. Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı müze ve ören yerlerinde geçerli olan ve gişelerdeki hediyelik eşya dükkânları ile kafelerinde indirim imkânı sunan Müze Kart kapsamında artık Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihî Alanı da yer alıyor. Çanakkale Savaşlarının yaşandığı Gelibolu Tarihî Alanı'nda bugüne kadar yalnızca biletli olarak ziyaret edilebilen Kilitbahir Kalesi, Çanakkale Destanı Tanıtım Merkezi, Namazgâh Tabyası ve Hamidiye Tabyası Müzekart kapsamında dahil edildi.
YIL BOYUNCA GEÇERLİ 60 LİRA
Müze Kart ile T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne bağlı 300’den fazla müze ve örenyerini bir yıl boyunca sınırsız ziyaret edebildiğiniz ve satın aldığınız ilk günden itibaren bir yıl boyunca geçerli olan Müze Kart’ın fiyatı Türk vatandaşları için 60 TL olarak belirlendi. Yapılan duyuruyla vatandaşlar yıllık 60 lira ödeyerek aldıkları Müze Kart ile Kilitbahir Kalesi, Çanakkale Destanı Tanıtım Merkezi, Namazgâh Tabyası ve Hamidiye Tabyası’na ek ücret ödemeden girebilecek.
KİLİTBAHİR KALESİ
Fatih Sultan Mehmet, İstanbul Boğazı’na Rumeli Hisarı’nı yaptırarak Karadeniz ile Marmara Denizi arasındaki deniz seyrü seferlerini kontrol altına aldığı gibi Çanakkale Boğazı’nın en dar yerine de karşılıklı iki kale yaptırmıştır. Anadolu yakasında Kale-i Sultaniye (ÇimenlikKalesi), Avrupa yakasında ise Kilitbahir Kalesi bulunmaktadır. Boğaz’a giriş-çıkış yapan bütün gemiler bu hatta geldiklerinde durdurulmuş ve kontrol edilmişlerdir. Kale top atışlarının etkili ve isabetli olabilmesi için Boğaz’ın en dar bölgesine konumlandırılmıştır. Çanakkale’deki Çimenlik Kalesi ile paralel konumda bulunması nedeniyle de karşılıklı top ateşleri kesişmekte ve bir geminin geçebileceği, topların ulaşamadığı bir ölü alan bulunmadığından dolayı Boğaz’dan geçmek son derece zor hale gelmekteydi. 1462-63 yıllarında yapılan kale, 1541 yılında Kanuni Sultan Süleyman tarafından restore edilmiş, bu restorasyon esnasında güney kısmı çevreleyen bir sur duvarıyla dış uçta bir kule (Sarıkule) inşa edilmiştir. 2011-2013 yılları arasında da bir restorasyon geçirmiştir. 2015 yılında ise yeni bir teşhir-tanzim projesi başlatılmıştır. Havadan görünümü yonca yaprağına benzetilen kalenin isminin “Denizin Kilidi” anlamında Kilid-ül Bahir olduğu bilinmektedir. Kale’nin inşa edilmesi ile birlikte gelişen Kilitbahir köyünde birçok Osmanlı Dönemi esere rastlanmaktadır. Fatih Camii, Cahidi Sultan Camii, Tabip Hasan Camii, yıkılmış olan Kırklar Camii, Uşşaki Dergâhı (Ahmed Talibi Tekkesi), çok sayıda çeşme, geleneksel konutlar, iki hamam kalıntısı ve Cahidi Sultan Camii çevresindeki mezarlar bu yapılara örnektir.
ÇANAKKALE DESTANI TANITIM MERKEZİ
Türkiye’de eşi benzeri görülmemiş kahramanlık hikâyelerinin yaşandığı Çanakkale Savaşları’nın sonsuza kadar hatırlanması ve yeni yetişen nesillere Çanakkale ruhunu aktarmak ve bu ruhun gelişmesine katkı sağlamak amacıyla projelendirilmiştir. Türkiye’de bir ilk niteliği taşıyan merkezde, ileri simülasyon teknikleri ile 11 ayrı canlandırma odasının ikisinde üç boyutlu gösterim yapılmakta ve üç ayrı odada da hareketli platformlarla Çanakkale Savaşları’nın önemli kesitleri, 63 dakikalık gösterimle misafirlere anlatılmaktadır. Ayrıca yabancı ziyaretçiler için yedi ayrı dilde kulaklıklı (İngilizce, Almanca, Fransızca, Rusça, Japonca, İtalyanca ve Arapça) anlatım da yapılmaktadır.
NAMAZGAH TABYASI
Kilitbahir Kalesi’ni geçtikten sonra yolun deniz tarafında bulunan 26 adet bonetten oluşan Namazgâh Tabyası’nın, Osmanlı Ordusunun ıslahı için gelen Baron De Tott’un da önerisiyle inşasına başlanmıştır. Çanakkale Boğazı’nın en dar noktasına yaptırılan ilk ve en büyük tabyadır. Sonrasında eklenen yapılarla beraber, Merkez Tabya niteliği kazanmıştır. Burası Çanakkale Muharebeleri’nde, bölgedeki tabyalarda görev yapan bataryaların bağlı olduğu 4. Ağır Topçu Alayı’nın karargâh merkeziydi. Bu nedenle daima müttefik donanmasının başlıca hedeflerinden biri olmuştur. Tabyada 16 adet kıyı topu vardı. Bunlardan 2’si uzun, 14’ü kısa menzillidir. Bunlardan sadece 2’si deniz muhaberesinde aktif olarak görev yapmış, diğerleri ise menzil yetersizliğinden dolayı kullanılamamıştır. Tabyanın ana aksında yer alan mekânın savaş döneminde Savaş Harekât Merkezi olarak kullanıldığı bilinmektedir. En son 2005-2006 yıllarında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından restore edilerek 18 Mart 2006’da ziyarete açılan tabyada, Çanakkale savaş objeleri sergilenmektedir. Yapı içerisinde, 12 adet sergi panelinde muharebelerle ilgili tarihî bilgiler verilmektedir. Bu bölümü geçtikten sonra bonetlerin iç kısmında 7 dk.lık Deniz Muharebeleri’nin anlatıldığı kısa bir video gösterimi yapılmaktadır. Yine bonetlerden birisinde savaş dönemi istihbarat haberleşmesini canlandıran, ses düzeneği olan bir sergi ziyaretçilere sunulmaktadır. Aynı bölümde yine müttefiklere ait batırılan gemilerin fotoğrafları sergilenmektedir.
HAMİDİYE TABYASI
2015 yılında restorasyon ve çevre düzenleme alt yapısı tamamlanan Çanakkale Anadolu Hamidiye Tabyası, Çanakkale Merkez Barbaros Mahallesinde bulunan ve boğazın güvenliğinin sağlanması için 1892 yılında Sultan II. Abdülhamit tarafından yaptırılmıştır. Hamidiye Tabyası’nda 10 adet tescilli bonet (cephanelik) yapısı ve bunların arasında yarım dairesel formda konumlanan 9 adet top atış alanı bulunmaktadır. Çanakkale Boğazı'nın güvenliğinin sağlanması için 1892 yılında Sultan II. Abdülhamid tarafından yaptırılan Hamidiye Tabyası'nda 10 tescilli bonet (cephanelik) bulunuyor. Proje kapsamında, denize paralel bölümdeki 10 bonet butik müze haline getirilerek, Çanakkale Savaşları'nın burada ziyaretçilere farklı bir konseptle anlatılması için yeniden tasarlandı.
Hasan Sami Er
