Çanakkale bölgesinde çoban bulmakta sıkıntı yaşayan hayvancılar ya kendi sürülerini kendileri yetiştiriyor ya da göçmen çoban tercih ediyor. Perakende et fiyatları ile canlı kuzunun baskül fiyatı arasında bir uçurum da olunca ne çobanlık ne de küçükbaş hayvan yetiştiriciliği cazibesini koruyamıyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın küçükbaş yetiştiriciliğinde önemli bir konu olan çoban istihdamının artırılması amacıyla eğitim ve yıllık 5 bin liralık destek projesinin önemli olduğunu ancak yeterli olmadığını dile getiren Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı Doç. Dr. Ahmet Ferhan Savran, “Bu destek faydalıdır ama bence böyle bir destek yerine, işletmelerde çalışan çobanların sigortalarının bir kısmı devlet tarafından sağlanmalıdır. Bu çok daha faydalı ve teşvik edici bir destektir. Birçok üretici kendi sigortasını bile yatıramıyor” dedi.
Göçmen çoban çalıştırılması konusuna da değinen Başkan Savran, “Çoban bulmak gerçekten bölgemizde çok zor. Üretici kendi bakmayacaksa, çoban bulamıyor. Birçoğu da kendi sürüsünü yetiştiriyor. Bu sebeple göçmen çalıştıran hayvancılar elbette var ama bu göçmenleri sonuçta bu ülke aldı. Bu insanlara iş vermesek, toplum için sosyal tehlike meydana getirecekler” diye konuştu.
Tarım ve Orman Bakanlığı küçükbaş yetiştiriciliğinde önemli bir konu olan çoban istihdamının artırılması amacıyla eğitim ve destek projesi yürütülüyor.
Proje çerçevesinde verilen eğitimler neticesinde çobanların sertifika sahibi “sürü yöneticisi” olmalarıyla statülerinin iyileştirilmesi, sosyal güvence altına alınmaları, emeklilik ve sağlık hizmetlerinden yararlanabilmeleri sağlanıyor. Söz konusu çalışmalarla, 2018’de 65 ilde sürü yöneticisi istihdam eden 5 bin 372 işletmeye 26,8 milyon lira, bu yıl 67 ilde 7 bin 39 işletmeye 35,2 milyon lira destek ödemesi yapıldı. Böylece çoban istihdamı sağlayan işletmelere toplam 62 milyon lira destek verildi.
“BÖYLECE KENDİ SÜRÜSÜNDE ÇOBANLIK YAPANLAR DA SİGORTALI OLURLAR”
Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı Doç. Dr. Savran, “Çanakkale’de 4 ilçede, sürü yetiştiriciliği belgesi için bu eğitimler verildi, kurslar açıldı. Bu olumlu bir gelişme. Biga, Çan, Gelibolu’da eğitimler verildi. Bu konuda en büyük handikap sigortalılık. Bizim çoğu üreticimiz kendi belge almak istiyor. Çoban çalıştıranların böyle bir işle uğraştığını çok zannetmiyorum. Kimilerinde hayvan varlıklarının sayısı yeterli olmuyor. Belli bir hayvan sayısına sahip olmanız gerekiyor. 5 bin lira olan çoban istihdamı desteğinde hayvan sayısının bu sene 200’den 100 başa indi. Bu destek faydalıdır ama bence böyle bir destek yerine, devlet çalışanlara sigorta desteği sağlamalıdır. Bu işletmelerde çalışan çobanların sigortalarının bir kısmı devlet tarafından sağlanmalıdır. Bu çok daha faydalı ve teşvik edici bir destektir. Birçok üretici kendi sigortasını bile yatıramıyor. Biz bunu birçok kere dile getirdik. Bu desteklerin artmasında fayda var. 5 bin liralık destek aylık 400 liraya denk gelir. Sigorta desteği yoksa miktar artırılabilir, o zaman daha cazip olur ve çobanlar sigortalı olur. Desteklemelerin temel amacı sistemi doğru hale getirmekse bunlar sağlanmalıdır. Böylece kendi sürüsünde çobanlık yapanlar da sigortalı olurlar. Diğer üretici desteklemelerinden de bu alana aktarım sağlanabilir” dedi.
“ÜRETİCİLER İÇİN FAYDALI BİR EĞİTİM OLDU”
Üreticilerin daha çok desteğe ihtiyacı olduğunu dile getiren Başkan Savran, “Biga, Çan, Gelibolu’da eğitimler verildi. Biz bu dönem tüm ilçeler için başvuru yaptık. Üreticiler de baya yararlandıklarını ifade ettiler. Biz her şeyi biliyoruz desek de üreticiler bazında sahada eksiklikler olduğunu biliyoruz, daha çok çalışmaya ihtiyaç var. Bu süreçte onlarla iletişim halinde de oluyoruz” dedi.
“ÇOBAN BULMAK GERÇEKTEN BÖLGEMİZDE ÇOK ZOR”
Göçmen çobanlar konusunu da değerlendiren Başkan Savran, “Çobanlar belli refah seviyesinde yaşıyor diyebilmek için biraz iyimser olmak gerekir. Bazı üreticiler belli bir miktarın üzerinde gelir elde ederken, bazıları da sıkıntılı süreçler geçiriyor. Girdilerin pahalı olması durumu etkiliyor. Et fiyatları perakende de pahalı olsa da üretici bazında iki üç sene öncenin fiyatları ile hareket ediliyor. Hatta bir önceki seneden daha az fiyata bile inebiliyor. Kısa bir süre önce kuzu fiyatları 18- 19 liraya kadar düştü. Bu canlı baskül fiyatı. Çoban bulmak gerçekten bölgemizde çok zor. Üretici kendi bakmayacaksa, çoban bulamıyor. Bu sebeple göçmen çalıştıran hayvancılar elbette var ama bu göçmenleri sonuçta bu ülke aldı. Bu insanlara iş vermesek, toplum için sosyal tehlike meydana getirecekler. Ya hırsızlık, ya ahlaksızlık yapacaklar? İnsani açıdan çalışmak onların da hakkı” dedi.
Özel Haber: Dilek Akşen
